Proza stojaca proza lecaca

Nowy tom Utworow zebranych Mirona Bialoszewskiego zawiera kilkadziesiat wiekszych i mniejszych tekstow rozproszonych oraz nigdy niepublikowanych. Czesc utworow rozproszonych byla drukowana w prasie literackiej za zycia autora, czesc posmiertnie, spora liczba tekstow jest udostepniona czytelnikom po raz pierwszy. Niektore opowiadania wyeliminowano z Donosow rzeczywistosci i Szumow, zlepow, ciagow podczas redakcji, inne usunela cenzura (np. Oboz ZMP, Stalin umarl), jeszcze innych nie dawal do druku sam Autor, przekonany, ze nie maja szans na akceptacje urzedu kontroli. Czasem o zachowaniu tekstu w maszynopisie decydowaly motywy towarzyskie lub obyczajowe. Kilka publikowanych tu krotkich tekstow to fragmenty drukowanych wiekszych calosci. Autor usunal je, kierujac sie wzgledami kompozycyjnymi; moga one stanowic odrebne miniopowiadania. Zdarzalo sie, ze Bialoszewski zachowywal jakies utwory w rekopisie, uwazajac je za niezbyt udane, ale ogladane z perspektywy czasu, stanowia istotne "protokoly z epoki", dokumentujace zycie osobiste, srodowiskowe, spoleczne. Impresje, migawki, "zanoty", robione w biegu, w drodze, na goraco, notatki z lektur i obszerne dzienniko-prozy tworza niepowtarzalny, niezafalszowany obraz minionego czasu. Osobna czesc tomu stanowia komentarze do tworczosci wlasnej i innych. Teksty zebrane w tomie pochodza z roznych zrodel: z redakcyjnego archiwum, z Muzeum Literatury, ze zbiorow prywatnych.