Po ludobojstwie

W Polsce Pasolini rozpoznawany jest przede wszystkim jako rezyser filmowy, w mniejszym stopniu jako poeta. Oczywiscie znane sa jego sympatie polityczne - lewicowy radykalizm, a takze poglady na wspolczesna obyczajowosc; tu pamieta sie o jawnie deklarowanym homoseksualizmie artysty oraz jego licznych klopotach z cenzura i wloskim wymiarem sprawiedliwosci. A wreszcie Pasolini to takze tragiczna smierc - potworny mord na plazy w Ostii, ktorego zleceniodawcow nigdy nie odnaleziono i nie osadzono. Mniej wiecej tak wlasnie przedstawia sie znajomosc hasla "Pasolini" w Polsce. Kilka marnych klisz i komunalow podszytych skandalem i sensacja to niewiele jak na osobe, o ktorej Susan Sontag twierdzila, ze jest najbardziej rozpoznawalna postacia wloskiej kultury po II wojnie swiatowej. Czas odkryc Pasoliniego w Polsce na dobre. Sens tej tworczosci trzeba jednak poznac w calym jej skomplikowaniu, rozsadzajacym schematyczny obraz, z ktorym jest kojarzona. Wlasciwym wprowadzeniem do tego labiryntu sa eseje, pochodzace z trzech zbiorow: wydanego w 1972 r. Empiryzmu heretyckiego (Empirismo eretico), Pism korsarskich (Scritti corsari) z 1975 r. i opublikowanego juz posmiertnie tomu Listy luteranskie (Lettere luterane) z 1976 r. Uklad esejow ma charakter chronologiczny, oddajacy dynamike rozwoju myslowego ich autora. Ostatni z nich, Wystapienie na kongresie Partii Radykalnej, stanowi zarazem publicystyczny testament Pasoliniego, jest ostatnia publiczna wypowiedzia artysty. Wybor ten gromadzi teksty bardzo rozmaite, ukazujace rozleglosc zainteresowan Pasoliniego, a jednoczesnie jego bieglosc w poslugiwaniu sie gatunkami tak roznymi jak uczona rozprawa jezykoznawcza i pamflet polityczny. (Ze Wstepu Mateusza Wernera)